Hướng Dẫn Chi Tiết Khấn Vái Tổ Tiên Đúng Nguyên Tắc Cần Biết

Thờ cúng gia tiên là một trong những tục lệ lâu đời của người dân Việt Nam. Do đó, khấn vái tổ tiên đúng cách sẽ giúp bạn có thể biểu thị lòng thành, sự hiếu kính với tổ tiên tốt hơn. Hãy cùng Trầm Hương Mộc Thủy tham khảo ngay hướng dẫn cúng bái tổ tiên đúng nguyên tắc ngay sau đây nhé.

Ý lễ của tục lệ khấn vái tổ tiên

Nghi thức khấn vái tổ tiên hàng tháng hoặc những dịp đặc biệt được tín ngưỡng dân gian quan niệm rằng, ông bà – tổ tiên tuy đã mất nhưng linh hồn của họ vẫn ngự trị trên bàn thờ gia tiên. Do đó, khấn vái là một trong những yếu tố để người thắp hương thể hiện sự kính trọng của mình với các bậc gia tiên.

Bên cạnh đó, tục lệ thờ cúng và khấn vái tổ tiên mỗi khi thắp hương, cách xếp hoa quả thắp hương sao cho đẹp mắt cũng là một cách để gia chủ tỏ lòng biết ơn, hiếu thảo. Đây cũng là tục lệ giúp gia chủ có thể gửi – cầu xin nhưng ước nguyện bình an, may mắn, tài lộc,… đến gia tiên phù hộ độ trì cho họ.

(ảnh minh họa)

Hướng dẫn chi tiết cách khấn vái tổ tiên đúng nguyên tắc

Để khấn vái tổ tiên đúng cách, bạn cần hiểu đúng về Cúng – Khấn – Vái – Lạy, số lần lạy, thế lạy phù hợp. Cụ thể như sau:

Hiểu đúng về Cúng – Khấn – Vái – Lạy

Cách để phân biệt Cúng – Khấn – Vái – Lạy cụ thể như sau:

Cúng: Cúng bao gồm các hành động thắp hương, khấn, lạy, vái gia tiên. Cúng thường được thực hiện ở những dịp cúng bái quan trong như giỗ, Tết,… Khi thực hiện cúng, cần có bàn cỗ chỉn chu, tươi mới,… để thể hiện được lòng thành kính của gia chủ tới người đã khuất.

Khấn: Là quá trình bạn thực hiện những lời cầu khẩn. Bạn nên thực hiện khấn bằng lời thì thầm, âm lượng nhỏ. Trong văn khấn tổ tiên cần có đầy đủ chi tiết về ngày tháng năm khấn (âm lịch), nơi chốn, mục đích khi cúng lễ là gì, trong gia đình có những ai, ước muốn cầu xin và lời hứa.

Vái: Là hành động được thực hiện thay cho việc lạy ở tư thế đứng và áp dụng khi thực hiện cúng lễ ngoài trời. Khi vái, người thực hiện cần chắp 2 bàn tay vào nhau, đặt ngăn ngắn trước ngực. Sau đó từ từ đưa lên ngang đầu, khom lưng và hơi cúi đầu xuống để thực hiện vái.

Lạy: Đây là một hành động thể hiện sự tôn kính và lòng thành của người thực hiện với những bề trên đã khuất. Tùy thuộc vào mỗi tục lệ tại địa phương, cách lạy đúng nguyên tắc sẽ khác nhau.

Thế lạy của đàn ông

Theo phong tục của Việt Nam, thế lạy của đàn ông và phụ nữ sẽ có sự khác biệt. Thế lạy của đàn ông sẽ mang ý nghĩa tượng trưng cho tính dương, sự hùng dũng mạnh mẽ. Do đó, khi khấn vái, lạy, nam giới nên lưu ý như sau:

• Bắt đầu đứng thẳng theo thế nghiêm, hai tay chắp trước ngực.
• Sau đó từ từ dơ cao ngang trán, cúi mình để thực hiện vái/lạy.
• Nếu lạy, cần đưa 2 bàn tay đang chắp xuống gần tới mặt đất thì xòe ra, đặt 2 bàn tay úp xuống.
• Quỳ đồng thời đầu gối bên trái trước rồi tiếp tục với đầu gối bên phải. Cúi rạp đầu xuống với gần 2 bàn tay đang đặt lên mặt đất.
• Sau khi đã lạy xong, nam giới có thể bắt đầu đứng lên bằng cách đưa 2 bàn tay chắp lại và đặt lên đầu gối bên trái đã co lên. Sau đó từ từ nhấc đầu gối bên phải và đứng dậy.

Lưu ý rằng, khi thực hiện quỳ chân nào trước thì nên khi chuẩn bị đứng dậy cần dùng chân đó đứng nhấc lên trước nửa bước. Sau đó tì 2 bàn tay đã chắp lại lên đầu gối chân đó rồi mới từ từ đứng lên. Gia chủ có thể quỳ chân thuận trước để đứng lên vững chắc hơn, tránh bị ngã.

Thế lạy của phụ nữ

Đối với phụ nữ, có 2 thế lạy thường được áp dụng phổ biến. Bao gồm như sau:

Thế lạy thứ nhất

• Phụ nữ ngồi trệt xuống đất, để 2 cẳng chân vắt chéo qua nhau về phía bên trái. 
• Bàn chân lúc quỳ phải được ngửa lên và đặt phía dưới đùi chân trái.
• Nếu phụ nữ mặc áo dài, cần trải tà áo ngay ngắn, kéo vạt áo sau che mông trước khi thực hiện vái lạy.

Thế lạy thứ hai

• Phụ nữ cần chắp 2 tay ngay ngắn trước ngực, đưa tay lên cao ngang với trán.
• Giữ tay ở tư thế đó, từ từ cúi lạy.
• Khi gần chạm đến mặt đất, hai bàn tay đặt nằm úp lên trước, để đầu lên hai bàn tay.
• Giữ tư thế này từ 1 – 2 giây rồi ngẩng đầu lên, 2 bàn tay đồng thời vẫn cần chắp lên ngang trán như lúc đầu.

Ý nghĩa của số lần lạy khấn vái tổ tiên

Trong khấn vái tổ tiên, số lần vái lạy sẽ có những ý nghĩa khác nhau mà gia chủ nên lưu ý. Cụ thể như sau:

• 2 lạy – 2 vái: Sử dụng khi người mất chưa được chôn cất. Số 2 lúc này tượng trưng cho sự hòa hợp âm – dương khí. Bên cạnh đó, một số nơi cũng quan niệm người đi phúng viếng nếu dưới vai vế của người quá cố cũng lạy với số lần này.
• 3 lạy – 3 vái: Số lần vái này có ý nghĩa như lời chào thành kính của người khấn vái với người quá cố. Theo đạo phật, đây cũng tượng trưng cho Phật – Pháp – Tăng.
• 4 lạy – 4 vái: Tượng trưng cho tứ thân phụ mẫu và 4 phương cõi dương lẫn cõi âm, tứ trụ. 4 vái – 4 lạy thể hiện cầu mong cho hồn, phách, vía người đã khuất có nơi trú ngụ, không bị lưu lạc.
• 5 lạy – 5 vái: Tượng trưng cho tính ngũ hành trong cúng bái phong thủy. Bên cạnh đó, 5 lạy – 5 vái cũng tượng trưng cho bốn phương hướng và khu vực trung ương giữa 4 phương hướng đó, nơi linh hồn đang ngự trị.

Hy vọng bài viết ngày hôm nay đã cung cấp cho bạn hướng dẫn chi tiết về tục lệ khấn vái tổ tiên đúng nguyên tắc. Hãy luôn giữ gìn nét đẹp này như một cách biểu thị lòng biết ơn, hiếu thảo với tổ tiên của mình.